Leren voor je Eindexamen

10 jaar reizen we nu. En in de 10 jaar heb ik bergen aan schoolgerelateerde vragen beantwoord.
Hoe doe je het met groep 3 als ze moeten leren lezen en schrijven? Hoe doe je het met de musical? Met de CITO toets? Je gaat toch niet als ze in de 1e van de Middelbare zitten? Veel Universiteiten kijken naar de PTA punten uit 5 VWO, besef je wel dat je kind misschien niet aangenomen wordt als je dit jaar gaat?

Het is niet makkelijk om een koers te varen die veel vragen oproept. De constante stroom aan vragen hebben me zo nu en dan uitgeput. Maar altijd heb ik het vertrouwen gehad dat het goed komt.

En nu zijn we zover dat we een dochter hebben, die eindexamen (VWO) gaat doen terwijl ze geen les krijgt en alles zelfstandig zal voorbereiden.

Althans… dat dachten we.

Vanuit een innerlijke gedrevenheid heeft Dagmar in de zomervakantie van 2018 vooruit gewerkt aan haar Final Thesis met als onderwerp ‘How to increase the profit of my company?’ Het onderwerp staat zeer dicht bij haar belevingswereld en van het onderzoeksproces heeft ze veel geleerd waar ze in de praktijk mee verder kan. Het geheel heeft ze afgerond. Ook bij andere vakken heeft ze vooruit gewerkt; ze wil zo snel mogelijk klaar zijn met de middelbare school. In doorstuderen heeft ze totaal geen interesse; ze wil reizen en haar eigen bedrijf meer vormgeven.

Ik denk terug aan het gesprek dat we voor deze reis hadden met de zeer toegankelijke directrice van de middelbare school en de man van het Examenbureau. Wim, Dagmar en ik zitten samen aan de grote tafel in de directiekamer. “Ik vertrouw het liefste op mezelf en daarom zou ik graag in de 5e examen doen in Scheikunde, Wiskunde, Natuurkunde en Biologie,” horen we Dagmar zeggen. “Dan kan ik me focussen. Dat vind ik fijner dan me op zoveel vakken tegelijk te richten. Ik wil geen Centraal Examen via school maar een Particulier Staatsexamen.”

De zeer betrokken medewerker van het Examenbureau stuurde ons na dat gesprek een mail met daarin de woorden: “Niet veel leerlingen in Nederland is dit ooit op deze manier gelukt. Ik ben heel benieuwd. Als alles achteraf gelukt blijkt te zijn dan kunnen we het hele onderwijs overboord gooien.”

In November 2018 vertrokken we en in januari 2019 is Dagmar nagenoeg klaar met 5VWO voor de 4 vakken. Volgens haar planning zou ze eind maart klaar zijn met 6VWO waarna ze tot het examen in mei alles zou gaan herhalen. Het ging prima.

En toen kregen we half januari een mail van de middelbare school :

Beste Dagmar,
Beste familie,
We vallen maar meteen met de deur in huis. We hebben slecht nieuws: jouw huidige leerroute is door het ministerie toch afgewezen. Het DUO (het ministerie) had het staatsexamen niet mogen toekennen… Dagmar, jij ben de eerste in Nederland die deze speciale route aanvraagt. Dit is geen vrijgemaakt pad, zoals je merkt. De school staat 100% achter je maar helaas blijkt ook Nederland nog te klein voor leerlingen zoals jij.

Helemaal in paniek mailt Dagmar de school terug. ‘Ik was al zover, ik had ook echt het gevoel dat ik het zou gaan halen…’

Nadat we enkele dagen nagedacht hebben over onze mogelijkheden, gaan we mee met de oplossing die de school Dagmar biedt. De school heeft zich in allerlei bochten gewrongen om het Staatsexamen door te laten gaan maar dit lukte gewoonweg niet. Ze gaat gewoon weer Centraal Examen doen, ze kan gewoon blijven reizen (ook in 6VWO) en er zal een aangepast verplicht PTA (Programma voor Toetsing en Afsluiting) voor haar worden aangevraagd.

Het is even omschakelen (ook praktisch; ze heeft geen boeken bij zich die ze nu ineens weer wel nodig heeft). Ze is haar zelfstandigheid deels kwijt omdat ze weer moet afstemmen met leerkrachten. In plaats van de hele dag blokken, komt er weer tijd voor andere dingen. De brommertocht door Sumatra hadden we niet kunnen maken als ze zoveel had moeten leren.

Jade (VWO1) en Sam (VMBO-t 2) ronden toetsweek 2 ook goed af. Ik heb rond de toetsweken regelmatig contact met de leraren en stuur alle gemaakte toetsen door. Wat school betreft gaan we verder zoals we bezig zijn en krijgen de kids in maart de volgende toetsweek 3.

Vooraf is afgesproken dat toetsen dienen ter bijsturing indien er hiaten zijn. De toetsen tellen dus niet mee maar dit maakt voor onze kinderen niet uit. Ze doen wat ze moeten doen. De motivatie om bij te blijven zodat ze bij terugkomst gewoon weer mee kunnen, is voldoende.

Dagmar presenteert hier aan de rest van het gezin – net voor ons vertrek – haar profielwerkstuk.

Blij met weinig

“Ik wil jullie even allemaal zeggen dat ik vind dat we het goed doen. We zijn overal blij mee, zelfs met de meest simpele dingen,” zegt Sam terwijl we aan het ontbijten zijn. Hij gaat verder: “Ik zie een stukje mais tussen mijn rijst en denk ‘Yes, lekker, mais.’ Het is eigenlijk gek dat ik daar al blij mee ben.”

Drie pubers van 13, 14 en 17. Ze slapen samen op één kamer, regelmatig samen in ‘one double bed.’ Ze studeren samen, hebben ideeën en maken plannen. Ze komen elkaar de hele dag tegen.

‘Hello, we have your 2 motorbike. We like to rent longer, is that ok?’ app ik enkele dagen later naar de owner van de brommers.  ‘Is good you can rent the motor bike as long as you want it.’

En zo worden enkele dagen, enkele weken!

19 dagen, 650 km lang zitten Jade en Sam dicht tegen elkaar aan op de brommer. Ze spreken af wie naar links kijkt en wie naar rechts omdat anders de helm teveel stoot. En wie de voetsteuntjes gebruikt. En wanneer ze wisselen van kijkrichting.

Als je zo dicht op elkaar leeft, moet je alles wel afstemmen. En dat gaat ze goed af. Ze zijn het gewend. Op de een of andere manier weten ze altijd wel hun eigen ruimte te vinden.

Alledrie zijn ze enthousiast over de Aziatische Nasi Goreng als ontbijt. Wij wat minder van de dagelijkse witte vierkante sneetjes brood en het in teveel olie gefrituurde ei. “Ja Sam,” antwoord ik, “jullie zijn érg makkelijk en heel tevreden. We zijn heel blij met hoe jullie alles doen.”

Dagmar vindt het geweldig op Sumatra. “Ik ga hier zeker terug. Ik vind het hier zó gezellig! Ik ga het hier écht missen.” Overal spelen jongeren gitaar en zingt men samen. Dagmar (en Jade tegenwoordig ook) leggen makkelijk contact en genieten daar ook van. Binnen no time zingen ze favoriete Indonesische nummers mee. Je ziet hier geen ‘show off’ bij de jeugd. Het is allemaal heel relaxed. Dagmar voelt weer tijd om mensen te ontmoeten en daarna via Instagram contact te houden. Deze vrijheid kan ze nemen omdat het niet doorgaan van haar Staatsexamen haar weer veel ruimte geeft.

Wim en ik vinden het op Sumatra toch soms wat moeilijker om tot ontspanning te komen na een lange tocht. Vermoeid kom je dan aan in een dorpje en dan hoop je op een hotel met werkende warme douche, een wc met sproeier of wc papier (ipv schepbakje) en een werkplek. De informatie op booking.com klopt veelal niet.

Maar als we dan eenmaal voor enkele dagen gesetteld zijn, dan komt alles steeds goed. We maken dagtochten naar heerlijke hotsprings, vulkanen, oerwoud of grotten. Van school en werken komt minder terecht maar dat halen we later wel weer in.

Handdoeken, warm water voor onze Nescafé, een warme deken, onze melk in hun koelkast. Reviewers op Tripadvisor hebben zoveel niet bereikt wat zo makkelijk wel kan worden opgelost als je maar vraagt. Wat voor een lokale bewoner normaal en comfortabel is, is dat voor ons soms niet. Gewoon vragen of uitleggen wat je bedoelt en ze helpen je.

De mensen zijn zó hulpvaardig, vrolijk gestemd en vriendelijk, daar loopt mijn hart van over. Dit eiland heeft veel indruk op ons gemaakt. Deze bevolking – jong en oud – heeft tijd, ruimte en buitenlucht. Geen opgefokte mensen, drammerig getoeter of zichtbare stress.

“Ik moet bijna huilen,” zegt Dagmar, “het is hier zo fijn. Ik pas hier helemaal.”

Ja, ’t was soms zwaar, lang, nat, te hard, te vies …

Deze reis was er eentje terug in de tijd. We hebben  – al rijdend – stil gestaan.

Selfie please !

We zijn een bezienswaardigheid. Het aantal Westerse toeristen is op één hand te tellen. We zijn ook nog eens ‘een van hen’ omdat we met kinderen reizen én met vijven op twee brommers door plaatsen rijden waar men niet vaak een toerist zal zien.

Men is hier dol op Selfies. In restaurants, op straat of in het park, oud en jong, het maakt niet uit. Daarna lopen ze giechelend weg.

Ook vraagt men of wij foto’s van hén maken. Chauffeurs stoppen of markt lui gaan er speciaal voor zitten.

We maken de foto, laten deze aan hen zien waarna zij en wij samen lachen om de foto.