Reisverhalen van een ondernemend gezin

Nieuwjaar in Vietnam

We rijden op onze scooters  door het tropische National Park  van het eiland Phu Quoc. Oorverdovend kabaal van krekels vergezelt ons kilometers lang.

De geluiden, het zicht, de warme handjes van Jade om mijn middel, de zwaaiende bevolking; het is een prachtige rit.

‘Waar gaan al die mensen toch naartoe? Staat op deze plek ergens een huis voor hen?’

Op een andere plek in de wereld denken mensen zo over ons.

Waar gaat dat gezin toch naartoe? Waar wonen ze dan? Waar gaan de kinderen dan naar school? Hoe gaat dat dan met het werk? Nu zal het toch wel de laatste keer zijn?

We kunnen zeggen; alle vijf zijn we dit zo gewend.  Op iedere plek wordt de beperkte ruimte en kilo’s van werk, school en privé uit de koffers gehaald. Ze worden gestructureerd waarna de omarming met de buitenwereld kan beginnen.

Hallo nieuwe, bijzondere wereld! Wat leuk dat jij er bent. Wat leuk dat wij er zijn.

De nieuwe ruimte in ons hoofd groeit.

Wat een geluk, wat een rijkdom, om zo te mogen leven.

Op het ritme van de kinderen wordt huiswerk gemaakt.  En dus kan het zomaar zijn dat Jade, met jetlag, om 23.45 uur vraagt: “Mag ik aan mijn weektaak beginnen?”  Zij houdt van doorwerken en heeft haar eerste Powerpoint presentatie alweer aan ons gegeven; in het Engels!

Dagmar heeft in November 200 USB sticks in China laten maken met haar eigen ontwerp. ’t Is bizar maar háár USB blijkt tijdens de feestdagen de bestlopende stick uit ons hele assortiment. Ze is inmiddels bezig met haar 2e ontwerp.

Voor Sam is het een zegen dat we weg zijn. Hij kan lekker veel bewegen. Hij hoeft minder te rekenen omdat hij dat al beheerst. En geen ene juf in NL kan zoveel tijd besteden aan het oefenen van zijn Begrijpend Lezen. Wat fijn dat ik hem hiermee kan helpen.

Natuurlijk is het niet allemaal makkelijk. Zeker niet. Het is de stap nemen om wéér te gaan. Dat vergt veel voorbereiding en afstemming met vele lieve, betrokken familie, onze goede zakelijke achterban Webster, leraren, klasgenootjes, vrienden, buren en zoveel mensen meer.

We krijgen te maken met creditcard fraude waardoor ons Amazon account wéér een tijdelijke aantekening krijgt, de meiden hebben terugkerende oorpijn  en het avontuur is een tikkeltje te groot tijdens een claustrofobische, angstaanjagende boottocht.

Dat gaat allemaal weer voorbij. Alles is tijdelijk.

Ook Oudjaar 2016 komt slechts éénmaal voor dus geniet ervan!

Lieve allemaal, de beste wensen voor 2017! Gezond en tevreden! Heel veel liefs van ons vijven!

We zijn in Shenzhen, China. Onze zakelijke to-do lijst puilt uit van de af te werken zaken.

Ons doel is om ons productassortiment uit te breiden met producten voor onze eigen webshop, voor bol.com en voor Amazon. Daarnaast willen we onze bestaande leveranciers bezoeken, onze inkoop- en distributiekosten onder de loep nemen en ons netwerk uitbreiden.

En dat is gelukt!

Om ons te onderscheiden op Amazon, zijn we zelfs bezig met het opzetten van een eigen brand voor een aantal bestaande producten met het uiteindelijke doel om dit op de meeste van onze producten door te voeren. En bij al die producten hoort dan ook weer een – te bedenken – verpakking.

Keihard wordt er gewerkt, van ’s ochtends vroeg tot in de nacht. Het is niet erg om het druk te hebben, we zijn gedreven en genieten van het feit dat we doen wat we leuk vinden.

Aan de drukte ontsnappen lukt hier niet; de stad is werkelijk o-ve-ral overbevolkt met mensen. We gaan van 100 verdiepingen hoog tot enorme ondergrondse shoppingmalls; alles is gevuld met handel en mensen.

Shenzhen leeft van de internationale handel. Echt óveral in het handelscentrum staan dozen en wordt er ingepakt. We zien (zonder overdrijven) duizenden pakketjes per dag voorbijkomen. Miljoenen euro’s aan goederenwaarde ligt hier opgestapeld.

Van verwennerij is weinig sprake. Hier in China word je op een afspraak niet ontvangen met een lekkere kop koffie maar met een klein plastic bekertje met warm water.
Deze weken moeten we ons een beetje behelpen. Ontbijten doen we provisorisch op de rand van ons bed, het diner bestaat uit een plastic take away bakje rijst met groenten, bami of fastfood. We proberen het wel hoor; koeienmaag of kippenpoot maar oh… wat is dat smerig! Het is in deze buurt overal hetzelfde, zelfs de menu’s van de chiquere restaurants nodigen ons niet uit.

“Hoe gaan we het doen met de kinderen als we de hele middag zakelijke afspraken hebben?” vraag ik aan Wim. “We kunnen ze toch niet de hele tijd in het hotel laten?”

“Wij willen mee, daar leren wij toch van!” zeggen de kinderen. Op Huaquiangbei kopen ze dan ook alle drie een 2e product in met hun eigen zakgeld. Ze onderhandelen over de prijs, de verpakking en ze denken na over de productomschrijving.

“Oh, ik begin aardig moe te raken,” zeg ik op de achterbank van de auto als de chauffeur van een zojuist bezochte fabriek ons terugbrengt. “Ja, ik ook,” zegt Wim, “en in NL moeten we weer keihard aan de slag om al die nieuwe producten op te voeren.”

Terwijl wij weg zijn, maken onze kinderen op de hotelkamer hun huiswerk, bewerken ze video’s of knutselen ze wat. Jade en Sam werken bijna altijd samen en ze krijgen wat extra gametijd, het is hier ook immers mei vakantie.

Dagmar moet van haar Nederlandse school een overtuigende video maken. Ze krijgt hiervoor een lijst met technieken van haar juf toegestuurd die ze daarvoor kan gebruiken.  “Mama, ik wil nog een interview met onze agente, ik wil nog iemand filmen die tot 10 telt en ik wil nog in de shoppingmall filmen.”  Ze gaat er helemaal voor, zie het resultaat onderaan.

5 maanden geleden begon ik dit blog over digitaal ondernemen, reizen en ondernemende kinderen.

En dat is ook precies wat we samen gedaan hebben!

Onze aardbol zit vol met zoveel mooie, hartelijke mensen. Ik heb naar en met ze gelachen, met ze gepraat, me verwonderd, heb ze bekeken, heb mijn gedachten met ze gedeeld. Maar vooral heb ik genoten van hun grote diversiteit.

De omstandigheden waarin al onze wereldburgers hun leven leiden is zo verschillend. Op dit moment, deze seconde, is er ergens op de wereld een boer zijn rijstvelden aan het bewerken, serveert een ober een cocktail, mediteert een monnik, probeert een verkoper zijn producten aan te prijzen, schuilt men tegen de regen of geniet men van de zon, beschermt een moeder haar kind. Men is druk, verveeld, angstig, blij, tevreden, ongelukkig, passief, gedreven.

Zitten we uiteindelijk niet allemaal in onze eigen wereld?

Maar waar nagenoeg alle mensen gelijk in zijn, is dat ze het, binnen hun mogelijkheden, nastreven om een fijn leven te leiden. Een zo goed mogelijk leven voor hun kinderen, henzelf en hun omgeving.

We hebben weer veel gezien. Ze hebben ons weer veel geleerd.

Iedere reis besef ik weer dat wij mensen binnen onze eigen kaders de wereld waarnemen (en daar dan ook vaak een oordeel aan verbinden).

Wat wij Nederlanders ‘normaal’ vinden, is op een andere plek in de wereld helemaal ‘niet normaal.’ In NL zijn onze kids kleiner dan gemiddeld, in Azië krijgen ze vaak te horen dat men ze zo lang vindt.  De meerderheid van 1 miljard Chinezen smult van de poten van een kip maar hoeveel Nederlanders zullen er genieten van datzelfde gerecht?

Wim en ik zijn zo dankbaar voor het rijke leven en de intieme tijd die we met ons gezin hebben. Ook deze keer is het weer een groot geschenk voor ons gezin geweest.

Tot over 3 dagen, weer terug naar het mooie NL!

We zijn in Hong Kong en we vinden het (wéér) ge-wel-dig! In deze stad word je keer op keer verrast omdat je zóveel nieuwe, aparte dingen ziet. Al die ‘anders’ geklede mensen, hippe kapsels, chique of schreeuwerige straten, gigantisch hoge gebouwen en winkels vol met interessante gadgets.

Hier telt iedere m2, onze hotelkamer is armoedig, 10 m2 met zijn vijven, maar de dynamische omgeving is ‘the place to be.’

’s Ochtends om 10.00 uur beginnen we de dag in het rommelige visumbureau voor ons visum naar China. “That’s 1300 Hong Kong dollar for each, prices have gone up.”

“Sorry, we can’t afford so much, we are with 3 kids, we are willing to pay 500 each.“ Er wordt een hoop op-en-neer gepraat en we moeten een voorbeeldbrief overschrijven gericht aan de ambassade dat we naar een motorclub Fair in China gaan waardoor we een spoedvisum nodig hebben.

En ja hoor… aan het eind van dezelfde dag hebben we ons visum … en ook nog eens voor minder dan de helft van de prijs.

De Fair waar we wél echt naar toe gaan is de Hong Kong Electronica Fair; een gigantisch grote beurs waar de hele wereld op af komt.

Onze kids mogen niet naar binnen, wat nu? We willen ze niet in het hotel alleen laten. Met een trolley vol huiswerk, vermaak en 3 iPads wandelen we naar de kade waarna we naar Hong Kong  Island varen richting Convention Centre. De kinderen nestelen zich in het café net voor de ingang van de beurs. Een warme chocomel erbij, enkele instructies (altijd met zijn tweeën naar de toilet, elkaar helpen) wat centjes achterlaten en daar gaan we… Wim en ik met onze zakelijke badge ‘Buyer’ bengelend op de buik, samen met 65.000 andere bezoekers, op weg naar een omgeving vol innovatie.

2 ½ uur later komen we, volgens afspraak, weer terug. We hebben zeker een uur bij een stand gesproken met de Chinese Sales van een fabriek waar we al zaken mee doen omtrent de producten, de verpakking, de kwaliteit en de verzendkosten.

De kids zijn ijverig huiswerk aan het maken; wat heerlijk toch, dat we dit zo kunnen doen en weten dat ze zich weten te redden tussen de maatpakken, Engelssprekende mensen én dat ze hun taken volbrengen.  We drinken een koffie met ze en gaan vervolgens nog even terug.

Naast alle gewinkel, de Fair en het regelen van het visum bezoeken we het gave, interactieve,  kindvriendelijke Science museum en History museum met de kids. We zijn er op een woensdag en dan zijn alle musea gratis in Hong Kong.

Beïnvloed door alle trends in deze stad, krijgt Jade een paar hippe Dr. Martens schoenen. “Als jullie in mijn hersens konden kruipen, dan weten jullie hoe blij ik ben!!!” zegt ze stra-lend.

Op naar China!

“Dagmar, do you want to help us tomorrow doing craft with the guests with Easter? You will get 100.000 Dong and a free meal.” We zitten aan de koffie bij Michele, de Australische eigenaresse van het populaire restaurant Dingo Deli in Hoi An.

Kinderen helpen met eieren schilderen en lekker eten en er nog voor betaald worden ook, dat wil Dagmar wel!

“ Oke, be here at eight thirty, it starts at nine.”

We vinden het heerlijk om Pasen te vieren in het ons zo geliefde, vetrouwde Hoi An. Dit dorpje heeft alles voor ons. Het is erg sfeervol (een cultureel erfgoed), authentiek, lekker weer, het ligt vlak bij zee en je kunt alles op de fiets doen (door de rijstvelden) omdat het zo vlak is. Zo nu en dan huren we een scooter.

Jade besluit een jurkje voor haar knuffel te laten ontwerpen in een van de sfeervolle winkeltjes.

Ik sluit me aan bij een groep monniken in een tempel om te mediteren waarna ik een kopje thee drink in een restaurantje dat gerund wordt door doven. Wat is het heerlijk om me – eindelijk- onder te dompelen in bewuste stilte.

Dagmar haal ik na haar werk weer op. “Mam, tijdens het eten met de andere meiden is er helemaal niets gezegd, iedereen zit op zijn mobiel! In NL is het precies hetzelfde tijdens de pauzes. Ik pas niet bij mijn leeftijdsgenoten.”

En… de afgelopen dagen waren ook spannend!

“ Er wordt hier geld gestolen Mieke, ik weet het zeker!” zegt Wim, ’s avonds in ons hotel. Iedere ochtend als wij aan het ontbijt zitten, gaan de schoonmaaksters onze kamer in, zij moeten het zijn!

Wim besluit de webcam te installeren, er wordt een stickertje over het –aan- lampje geplakt en de volgende ochtend wordt de opname aangezet voordat we naar het ontbijt gaan.

“ Happy birthday to you, happy birthday to you, ….. ” oh, wat lief… het personeel heeft voor een schitterende taart gezorgd voor Sam die vandaag jarig is!

Ons adrenaline stijgt als de schoonmaakster onze kamer in gaat. We kunnen het allemaal zien vanaf het terras. Als ze naar buiten komt, springt Wim op, Sam erachteraan, naar boven!

Er is weer geld weg! De video wordt bekeken en we zien haar ongegeneerd haar gang gaan! Ze staat vol in beeld! Well done, Wim!

Bekijk de video vanaf 1.30

We waren even bang dat het de verjaardag van Sam zou verpesten maar het tegendeel is waar. YouTube is er niets bij, dit is ECHT, een echte video, een echte vangst van een dievegge (300 euro) en dat vindt een 12 jarige jongen vooral heel erg leuk en spannend!

Het schooljaar in India zit erop.

“I am so sad that you are leaving. I will miss the children so much.” De stem van de 74-jarige juf Jane klinkt gebroken. Ze is de afgelopen week ziek geweest; het was de eerste keer sinds 9 jaar dat ze een dokter bezocht. En ze heeft wel tien keer tegen Dagmar gezegd dat zíj later dokter moet worden.

’t Is nooit genoeg. Onze kinderen hebben hier een schoenendoos gevuld voor de arme kinderen, we hebben stapels met kleding, onze schoolspullen, lunchboxen en handdoeken weggegeven. Eigenlijk ben je als gezin ook een soort van ambassadeur voor je eigen land.

Twee van mijn schoonzussen nemen afscheid van hun moeder. Ik had er zo graag voor hen willen zijn. Op zulke momenten wil je in NL zijn. In gedachten zijn we bij jullie! Ik denk aan onze lieve buren in NL. De kinderen kunnen het zo geweldig met elkaar vinden. Wim denkt aan Studio Sport op zondagavond.

Alles is goed in NL. Ons huis, de school, het werk, onze sociale omgeving.

Rejini en haar man Kenny zetten ons af bij het vliegveld. “I have the strong feeling that this is not a goodbye, we will see you again.” Ik denk terug aan de mooie brieven die ze aan onze kinderen heeft geschreven, onze mooie gesprekken en de dag dat we samen zijn gaan bidden in een kerk.

We hebben in India veel gekregen en nog meer proberen terug te geven.

Ik denk aan mijn Franse vriendin Francoise en de Cheeseparty die ze organiseerde. Mijn Argentijnse vriendin Mercedes met haar grote huis, de workshop kralen bij de creatieve Indiase Esther, de vele etentjes. Maar ook… infecties, jeuk, allergieën, gebrek aan beweging, de hitte, de muggen, uitputting.

Je vindt jezelf maar je verliest jezelf ook. Reizen daagt je uit, je krijgt een nieuwe perceptie van je kijk op de wereld en je eigen plek hierin.

Als je ‘over de grenzen’ kijkt, zie je zo ontelbaar veel mooie manieren om op een andere wijze tot hetzelfde doel te komen. Wij hebben onze eigen manier gevonden om op een andere manier te werken, ons geld te verdienen, onze kinderen onderwijs te laten genieten. Het is zo waardevol om in ieder contact met nieuwe culturen, nieuwe mensen, nieuwe landschappen, ander eten, te leren van de ideeën, gewoontes, eigenschappen, talenten van mensen die je ontmoet.

India is intens geweest, vooral voor Wim en mij. De kinderen hebben het geweldig gevonden, ze hebben het leuk gehad op school, veel geleerd en ze zijn omringd geweest door liefdevolle mensen.

De leermomenten komen voor ons allen op de meest verrassende plaatsen.

De beloning van een echte reis is dat het je laat nadenken. Reizen is niet het vinden van nieuwe bestemmingen maar het kijken met andere ogen!

Maar Wim en ik zijn toch blij dat we even pauze mogen nemen in het koelere, rustige Vietnam!

Bah, ik heb het gehad!
Gewoon, ik heb het even helemaal gehad!
Moe van het vele op en neer rijden door het Indiase drukke verkeer naar school toe.
De 100% luchtvochtigheid! Het gezweet en de benauwdheid, de uitputtende hitte.
Het gedrang en geduw tegen mijn rug, de adem in je nek als je ergens in de rij staat.
Belazerd worden door de hulp; laat ik het toch wéér gebeuren!
Het zwart onder mijn nagels en waar komen die vele tientallen bultjes toch vandaan?
Het zelf dokteren als de kids oorpijn of oogontsteking hebben.
De jeuk; welke schimmel woont er te lang in mij?
Vieze toiletten, de stank.

Uit eten, de aangroei van lovehandles na maandenlang teveel ‘buttery, gravy, masala.’
Mijn afgedragen kleding! Het gebrek aan comfort, afzien!

Ik wil me weer fris voelen, een dame, ritme en regelmaat, een bos bloemen in mijn eigen huis.
Boterhammen met oude kaas of de Ruijter vlokken. Voorspelbaarheid en kunnen fietsen over straat.
Ja, soms is het reizen zwaar!

Zo nu en dan stuur ik een mail naar onze kinderen, zij vinden het namelijk érg leuk om ‘post’ te ontvangen:

Op maandag 29 februari 2016 heeft Mieke Greefhorst het volgende geschreven:

Hoi Sam en Jade,
Jullie klas in Nederland is met rekenen vandaag bij blok 5, les 16.
We lopen dus iets achter.
X mama

Ik krijg een mail terug van Jade:

Mama gelukkig lopen we niet zooooveel achter
Maar helaas wel een beetje

Xxx Jade

Ik glimlach. Nee, zorgen maak ik me niet.

Ik kan onzeker zijn over bv mijn lijf en vindt het soms moeilijk om te doen wat ik zelf wil als ik denk dat ik een ander daarmee tekort doe, maar als er iets is waar ik helemaal overtuigd van ben, is het wel over de wijze waarop onze kids leren.

Ze zijn dit leven gewend en weten dat ze qua stof bij moeten blijven, omdat ze anders niet meer kunnen aanhaken in NL.

Jarenlang heb ik geïnvesteerd in een werkwijze die nu zijn vruchten afwerpt. Ze voelen de verantwoordelijkheid en ze kunnen ‘m ook aan.

Ze beginnen de Indiase schooldag met Grammar en Math op school en ze plannen en maken hun Nederlandse huiswerk middels weektaken die ze zelf invullen. Vroeger deed ik dit allemaal voor hen, maar na jarenlange oefening, kunnen ze het nu zelf (ze zijn 10, 11 en 14).

Het schooljaar in India is eind maart voorbij. In de aanloop naar de laatste schoolweken krijgen onze kids enkele mooie woorden cadeau van de Indiase directrice van de school :

Though I was apprehensive about the children coming back to Rainbows , I must say I was super amazed to see them adjust so beautifully.